Dinozorların Yaşadığı Döneme Ne Denir ?

Baris

New member
Dinozorların Yaşadığı Döneme Ne Denir?

Dinozorlar, Dünya üzerinde 230 milyon yıl kadar süren bir dönemde varlıklarını sürdürmüş ve evrimsel süreçlerin önemli bir parçası olmuştur. Bu döneme "Mezozoik Zaman" denir ve üç ana jeolojik dönemden oluşur: Triyas, Jura ve Kretase. Bu yazıda, dinozorların yaşadığı dönemi daha ayrıntılı olarak ele alacağız ve bu dönemin özelliklerini inceleyeceğiz.

Mezozoik Zaman Nedir?

Mezozoik Zaman, Dünya’nın tarihindeki önemli bir jeolojik dönemdir ve dinozorların en yoğun şekilde yaşadığı zaman dilimini kapsar. Bu dönem yaklaşık 180 milyon yıl sürmüştür ve Triyas, Jura ve Kretase olmak üzere üç alt döneme ayrılır. Dinozorlar, bu üç dönemin tamamında var olmuş, her dönemde farklı türler ve ekosistemler gelişmiştir.

Mezozoik Zaman, aynı zamanda büyük kıtasal hareketlerin ve iklim değişikliklerinin yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemin başında kıtalar birbirinden uzaklaşmış ve bugünkü kıtasal yapılar yavaşça şekillenmeye başlamıştır. Dönemin sonunda ise büyük bir kitlesel yok oluş olayı gerçekleşmiş ve bu, dinozorların Dünya’daki hakimiyetinin son bulmasına yol açmıştır.

Triyas Dönemi (M.Ö. 252-247 milyon yıl)

Triyas dönemi, Mezozoik Zaman’ın ilk dönemidir ve dinozorların ilk kez ortaya çıktığı zamandır. Bu dönemde iklim, genellikle sıcak ve kurak idi. Triyas döneminin başında, Dünya üzerindeki kara parçaları birleşmiş ve süper kıta Pangea’yı oluşturmuştur. Bu dönemde dinozorlar henüz evrimsel olarak yeni bir tür olarak ortaya çıkmışken, başka hayvan grupları da varlıklarını sürdürüyordu.

Dinozorların ilk çeşitliliği, Triyas döneminin sonunda görüldü. Erken Triyas’ta dinozorlar küçük ve etçil türler olarak evrimleşmiş, ancak dönemin sonlarına doğru herbivor dinozorlar da ortaya çıkmaya başlamıştır. Triyas döneminin sonunda, bu yeni hayvan grubu Dünya'da önemli bir rol oynamaya başlamıştır.

Jura Dönemi (M.Ö. 201-145 milyon yıl)

Jura dönemi, Mezozoik Zaman’ın ikinci dönemidir ve dinozorların en baskın hayvanlar haline geldiği zamandır. Jura dönemi, özellikle büyük, devasa boyutlara ulaşan dinozor türleriyle ünlüdür. Bu dönemde, dinozorların çeşitliliği artmış, etobur ve otobur türlerin yanı sıra uçan dinozorlar ve deniz dinozorları da evrimleşmiştir.

Jura dönemi, aynı zamanda Pangea'nın yavaşça parçalanmaya başladığı ve kıtaların birbirinden ayrılmaya başladığı bir dönemi işaret eder. Bu kıtasal ayrılmalar, yeni ekosistemlerin ve yaşam alanlarının oluşmasına neden olmuştur. Jura dönemi, aynı zamanda ilk kuşların da evrimleşmeye başladığı dönemdir. Bu dönemin sonunda dinozorlar, tüm kara ekosistemlerini domine etmiş ve Dünya'da herhangi bir büyük hayvan grubu tarafından tehdit edilmemiştir.

Kretase Dönemi (M.Ö. 145-66 milyon yıl)

Kretase dönemi, Mezozoik Zaman’ın son dönemi olup, dinozorların en çeşitlenmiş ve en büyük olduğu zamandır. Bu dönemde, dinozorlar sadece kara üzerinde değil, denizlerde ve gökyüzünde de etkili olmuşlardır. Kretase dönemi boyunca, uçan dinozorlar olan pterozorlar ve deniz dinozorları olan mosasaur ve plesiosaur türleri, ekosistemlerin en önemli yırtıcıları olmuşlardır.

Kretase dönemi aynı zamanda bitki örtüsünde önemli değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Özellikle çiçekli bitkilerin ortaya çıkması, dinozorların beslenme alışkanlıklarını değiştirmiş ve yeni bir ekolojik denge oluşturmuştur. Kretase dönemi, büyük bir kitlesel yok oluşla sona ermiştir. Bu yok oluş, 66 milyon yıl önce meydana gelmiş ve dinozorların Dünya üzerindeki varlıklarına son vermiştir.

Dinozorların Yok Olmasının Sebepleri Nelerdir?

Dinozorların yok oluşunun sebepleri tam olarak anlaşılmamış olsa da, en kabul gören teori, bir asteroit çarpmasının Dünya’da büyük çevresel değişimlere yol açarak dinozorların neslinin tükenmesine neden olduğudur. Kretase dönemi sonlarına doğru Dünya’ya çarpan büyük bir asteroid, küresel bir iklim değişikliği yaratmış, gökyüzünü toprak ve dumanla kaplamış ve bu da fotosentez yapan bitkilerin yok olmasına neden olmuştur. Bu ekosistem değişikliği, dinozorlar dahil birçok canlı türünün yok olmasına yol açmıştır.

Başka bir teori de, volkanik aktivitelerin Dünya’nın iklimini değiştirmiş olmasıdır. Volkanik patlamalar, atmosfere büyük miktarda sülfür ve karbondioksit salmış, bu da küresel ısınmaya ve iklimin soğumasına yol açmıştır. Her iki teori de, dinozorların yok olmasına neden olan bir dizi çevresel faktörün rol oynadığını göstermektedir.

Dinozorlar Hangi Ekosistemlerde Yaşadılar?

Dinozorlar, Mezozoik Zaman’ın her döneminde farklı ekosistemlerde yaşamışlardır. Triyas döneminde, erken dinozorlar genellikle kurak ve sıcak iklimlerde yaşamışlardır. Jura döneminde, büyük dinozorlar ormanlık alanlarda, bataklık bölgelerinde ve sulak alanlarda yaşamışlardır. Kretase döneminde ise, dinozorlar farklı bitki örtüsüne sahip alanlarda ve değişen iklim koşullarında yayılmayı başarmışlardır.

Dinozorlar, beslenme alışkanlıklarına göre farklı ekosistemlerde bulunabilirlerdi. Otoburlar, geniş ormanlık alanlarda veya çimenlik savanalarda otlanırken, etoburlar daha fazla av arayışı içinde geniş alanlarda gezinmişlerdir. Uçan ve deniz dinozorları ise denizlerde ve gökyüzünde yaşamışlardır.

Dinozorların Evrimi ve Çeşitliliği

Dinozorların evrimi, Mezozoik Zaman boyunca oldukça hızlı ve çeşitli olmuştur. Erken dönemde küçük etobur türler yaygınken, zamanla büyük etobur ve otobur türler evrimleşmiş ve farklı ekosistemlere uyum sağlamışlardır. Özellikle Jura ve Kretase dönemlerinde dinozorlar büyük boyutlara ulaşmış, bazı türler ise devasa boyutlara kadar büyümüştür.

Bu evrimsel çeşitlilik, dinozorların çevresel koşullara adapte olmalarını sağlamıştır. Kretase döneminin sonlarına doğru, dinozorlar çok geniş bir biyolojik çeşitliliğe sahipti ve Dünya’daki kara ekosistemlerinde dominant bir grup olarak varlıklarını sürdürmüşlerdir.

Sonuç olarak, dinozorların yaşadığı döneme Mezozoik Zaman denir ve bu zaman dilimi, üç ana dönemi kapsar: Triyas, Jura ve Kretase. Dinozorlar, bu dönemin her aşamasında farklı evrimsel adımlar atmış ve Dünya üzerinde önemli bir biyolojik çeşitlilik yaratmışlardır. Ancak, Kretase döneminin sonunda gerçekleşen büyük yok oluş, dinozorların Dünya üzerindeki egemenliğinin sona ermesine neden olmuştur.